2023, Vol. 9, Issue 2, Part B

मानवजीवने स्वप्न एकः परिचितः शब्दः। य वस्तुतः मिथ्या एव कल्पनामात्रः। परन्तु दर्शनशास्त्रे स्वप्नः अतिगुरुत्वपूर्णः विषयः। य आत्मनः अवस्था एव। परमात्मनः तथा हिरण्यगर्भस्य मानसिकपर्यायः स्वप्नः। वेदे यदग्निहोत्रयागसदृशम्। उपनिषदि आत्मनः द्वितीयपादरूपेण स्वप्नावस्था निरूपिता। सा स्वप्नावस्था आन्तःप्रज्ञा एव। वास्तविकजीवने यः स्वप्नः मिथ्यामात्रः उपनिषदि तस्य सत्यत्वम् अत्र उपस्थापितम्।