2024, Vol. 10, Issue 2, Part B

author(s)
डॉ. चिन्मय चट्टोपाध्याय

abstract
भारतीयानां कृते वेदैः परिचितः भवितुं सर्वथा आवश्यकम् । भारतीयधर्मस्य प्राचीनतमं रूपं ऋग्वेदे एव उपलभ्यते । एषः भारतीयधर्मस्य मूलभूतः आधारः इति मन्यते । अस्माकं नित्यप्रार्थनाः, अस्माकं देवदेवताः, अस्माकं पूजाः, अस्माकं संस्काराः, अस्माकं उत्सवाः, अस्माकं यज्ञाः, अस्माकं विश्वासाः, अस्माकं परम्पराः च – सर्वे वेदैः प्रभाविताः सन्ति। भारतीयस्य कृते जन्मपूर्वतः मृत्युपर्यन्तं ये षोडश संस्काराः भवन्ति, ते सर्वाधिकमहत्त्वपूर्णाः भवन्ति । एतेषां संस्काराणां वेदमन्त्रान् विना कदापि न सम्भवति। श्रीलोकमान्यतिलकेन हिन्दुधर्मस्य लक्षणं “प्रमण्यबुद्धिर्वेदेषु” इति वर्णितम् अस्ति । वेदप्रामाण्यं स्वीकुर्वन् हिन्दुः इत्यर्थः । वस्तुतः अस्माकं भारतीयानां कृते वेदज्ञानम् अतीव महत्त्वपूर्णम् अस्ति, न केवलं प्रामाणिकतायै अपितु व्यावहारिकतायाः कृते अपि। अस्माकं चिन्तनस्य मूलभूतः स्रोतः वेदाः एव सन्ति।