2022, Vol. 8, Issue 6, Part C

author(s)
डॉ. चक्रपाणिपोख्रेलः

abstract
अस्मिन् हि संसारे अर्थबोधाय व्यवहाराय बह्वीः भाषाः प्रयुञ्जते। तत्रापि वर्णपदवाक्यानां व्यवस्थापनं दृश्यत एव। अर्थबोधः वाक्येनैव भवति सर्वं वाक्यं क्रियया परिसमाप्यते इति नियमेन। वाक्यञ्च एकतिङन्तार्थविशेष्यकबोधजनकत्वम्। अथ च वाक्यनिष्पत्तये कारकाणाम् आवश्यकं भवति कारकं हि क्रियाजनकत्वम्। तच्च षड्विधं कर्तृकर्मकरणसम्प्रदानापादानाधिकरणेत्यादिना। एतेषु एव प्रथमादिविभक्तीनां विधानं भवति। अत्रैषा शंका जागर्तितराम् अत्र प्रथमायाः विभक्तेः कारके इति सूत्राधिकारे अपठितत्वेऽपि कथं कारकत्वेन व्यवहारः भवति इति जिज्ञासायाः शान्त्यर्थं मया काचन युक्तयः प्रमाणानि च प्रस्तुतानि सन्ति प्रथमाविभक्तेः कारक्तसिद्धये। अन्ते च प्रथमायाः कारकत्वं निर्णीतमस्ति अस्मिन् शोधनिबन्धे।