2022, Vol. 8, Issue 4, Part C

author(s)
पापिया राणी पुरिष्टी

abstract
कविः समाजस्थानां मनुष्यानां हृदयोल्लासार्थं साहित्यं सृजति । समाजस्य कृते साहित्यं लिखितम् अस्ति । साधारणजनानां आवेगानुभूतिमाधारीकृत्य प्राचीनवैदिकसाहित्यमाधुनिकसाहित्यं वा रचितं भवति। किं जातम्, किं भवति किं वा भवितुमर्हति, तत् कविनां काव्ये प्रतिबिम्बितमस्ति। साहित्ये केवलं चरित्रविश्लेषणं रसास्वादनं वा न भवति, सामाजिकमूल्यानि, सामाजिकाधिकाराः तथा च सर्वाणि सामाजिकानि आग्रहाणि साहित्येन व्यक्तानि भवन्ति। महाकविना कालिदासेन स्वकाव्येषु मानवाधिकारः कथं प्रतिबिम्बितो भवति इति चर्चा अस्मिन् निबन्धे कृता । ते सर्वे अधिकाराः तत्कालीनजनैः भुक्ताः सन्ति, अद्यत्वे जनाः च तान् उपभोगयन्ति एव । अतः प्राचीनकाले अधुना च जनाः कथं अधिकाराः उपभोग्यन्ते, तेषां चर्चा कालिदासस्य काव्ये कथं भवति इत्यस्य दिग्दर्शन्मात्रं वर्णितमस्त्यत्र ।