2021, Vol. 7, Issue 1, Part B

author(s)
संगीता राणी विश्वालः

abstract
समग्र-संस्कृत-साहित्यवाङ्मये यस्य कवेः कालजयविजयवैजयन्ती सगर्वमुन्ड्यमाना दृश्यते, सः भवति दीपशीखाकविः वाचस्पति-गणेश्वर-रथ-महोदयः। सः उत्कलीय-सारस्वतसाधकः कविवरः अनेक-काव्यकृतिभिः संस्कृतसाहित्यस्य कीर्त्तिध्वजामग्रे सारयति। संस्कृतवाङ्मये तस्य काव्यानि स्वतन्त्रतामर्हन्ति। कवेः उच्च-कोटिकं कवित्वं नूनं स्वीकरणीयम्। तस्य शास्त्र-नैपुण्यं पाण्डित्यं च सहृदय-जनानां श्रद्धाभाजनम्। भारतीय-संस्कृत्याः पृष्ठपोषक-रूपेण कवेः सारस्वतमवदानं अविस्मरणीयमेव। कविना स्वरचितेषु काव्येषु वहुविधैः छन्दोभिः रचिनानि श्लोकानि सन्निवेशितानि। यथा - मन्दाक्रान्ता, इन्द्रवज्रा, उपेन्द्रवज्रा, उपजातिः, वंशस्थः, स्रग्धरा, वसन्ततिलक, शिखरिणि, भूजंगप्रयातमादयः। एतेषां छन्दसां लक्षणं-उदाहरणैः सह मया केचन अत्र शोधप्रवन्धेऽस्मिन् उपस्थाप्यते।